«ابو علی حسن ابن حسن ابن هیثم»
معروف به «ابن هيثم» پدر علم فيزيك هندسي و ازبزرگ‌ترين ریاضیدانان و دانشمندان در سال 354 هجری قمری در بصره به دنیا امد. او بزرگترین فیزیکدان عرب می باشد. او نخستین دانشمند جهان است که سرعت صوت را محاسبه کرده‌است. او در زمینه ریاضیات ، اخترشناسی و نورشناسی فعالیت داشته است. ازجمله تحقيقات جالب او، تحقيق درباب نور و انكسارآن و زاويه تابش و بازتابش نوراست. ابن هيثم اولين كسي است كه دوربين جعبه اي يك سوراخه ساخت؛ ( مدل اوليه دوربين عكاسي ) و با آن به آزمايش نور پرداخت. او همان روش آزمايشي را انجام داد كه بعدها لئوناردو داوينچي نيز آن را به كار برد. يوهانس كپلر در آلمان در اواخر قرن 16 ميلادي، موقعي كه قوانين فيزيكي را كه براساس آن، دوربين گاليله ستاره هاي تا آن زمان ناشناخته را به پيش چشم نزديك كرد، مورد بررسي قرار مي داد، متوجه شد كه كارهاي گاليله و قوانينش در سايه كشفيات حسن بن هيثم انجام گرفته است. كشف مهم تر او در علم نجوم اين بود كه همه كرات سماوي من جمله ثوابت، از خودشان اشعه نوري دارند و فقط كره ماه است كه روشنايي خود را از خورشيد دريافت مي كند. او نظريه دو دانشمند بزرگ اهل اسكندريه يعني اقليدوس و بطلميوس را نقض كرد. این دو معتقد بودند كه شعاع ها از چشم خارج شده، به اجسام برخورد مي كنند و اين سبب ديدن اشيا مي شود. ابن هيثم تشريح كرد كه اين ادعا غلط است و گفت: « شعاعي كه از چشم خارج مي شود سبب ديدن اجسام نمي شود،بلكه جسم مورد ديد است كه شعاعش به چشم مي تابد». اوهمچنین به مباحث فلسفی و طبی نیز می پرداخته است. کتاب مهم وی « المناظر» می باشد که نبوغ و مهارت وی را در زمینه ی ریاضیات اشکار می کند. او در این کتاب مساله ای را حل می کند که امروز به نام او معروف است. فعالیت او در زمینه اخترشناسی سبب کسب شهرت وی گشت. کتاب او در این زمینه به نام «مقاله فی هیئته العالم » است و تنها کتابی است که در قرون وسطی به غرب راه یافت. تاثير اين مسلمان نابغه بر اروپا بسيار عميق است. از او کتاب های زیادی در زمینه ی نورشناسی بر جای مانده است. عدسي محدب ذره بين از اختراعات ابن هيثم است.
فهرست آثار او که از صد متجاوز است به دسيسه ابن ابی اصيبعه در کتاب " طبقات الأطبا" فراهم آمده است. اکثر اين آثار در بارۀ رياضيات وفيزيک نوشته شده است . اما وی به مباحث فلسفی وطبی نيز پرداخته است. در سر تاسر آثار فلسفه او به احاطۀ کامل وی بر نوشته های مئلفان يونانی بخصوص بطليموس که آثارش را ابن الهيثم مطالعه وتحقيق کرده است می توان نام برد. نبوغ رياضی ابن الهيثم در مقاله نجم کتاب ( فی الحناظر) آن جا که مسأله ای را حل می کند که امروز به نام او معروف است به اوج شکوفايی رسيده است.اين مسئله چنين است :" در صفحه دايره ای به مرکز O وبه شعاع Rدو نقطه ثابت Aو B داده می شود. هرگاه دايره را به مثبۀ آينه ای فرض کنيم , بر آن نقطه ای چون M بيابيد که شعاع ثوری که از Aخارج می شود, پس از منعکس شدن در نقطه M , بر Bبگذرد ." راه حل بسيار پيچيده ابن هيثم به يک معادله در جه چهارم منتهی می شود که وی آن را با قطع کردن يک هذ لولی متساوی القطرين ويک دايره حل کرده است.لئونارد وداوینچی به حل اين مسأله علاقه پيدا کرده اما چون مبانی رياضی مستحکم نداشت فقط توانست آن را از راه عملی ( مکانيکی) حل کند. سر انجام هويگنس, که در سال 1696 در گذشت, قشنگ ترين وساده ترين راه حل را نشان داد. وی علت انکسار جدی افزايش قطر ظاهری خورشيد وماه را در نزديکی افق بدرستی توضيح داد. ابن الهيثم مانند ابو علی ابن سينا وبيرونی وابن نفيس معتقد بود که جهت مسير شعاع نور از طرف شيئی به طرف چشم است, نه در جهت عکس آن که اقليدس وبطليموس کثيری انگاشته بودند. در رياضيات , ابن هيثم مسأله ما هانی را به صورتی بديع حل کرد ورسالت های متعدد در بارۀمطالب رياضی نوشت. چنان که گفته شد, ابن هيثم نه تنها در علم رياضی که در دانش فيزيا وهندسه نيز سر أمد اقران خود بود.
وی علت انکسار جدی افزايش قطر ظاهری خورشيد وماه را در نزديکی افق بدرستی توضيح داد. ابن الهيثم مانند ابو علی ابن سينا وبيرونی وابن نفيس معتقد بود که جهت مسير شعاع نور از طرف شيئی به طرف چشم است, نه در جهت عکس آن که اقليدس وبطليموس کثيری انگاشته بودند. در رياضيات , ابن هيثم مسأله ما هانی را به صورتی بديع حل کرد ورسالت های متعدد در بارۀمطالب رياضی نوشت. چنان که گفته شد, ابن هيثم نه تنها در علم رياضی که در دانش فيزيا وهندسه نيز سر آمد اقران خود بود.
وی سرانجام در سال 430 هجری قمری فوت کرد.
معروف به «ابن هيثم» پدر علم فيزيك هندسي و ازبزرگ‌ترين ریاضیدانان و دانشمندان در سال 354 هجری قمری در بصره به دنیا امد. او بزرگترین فیزیکدان عرب می باشد. او نخستین دانشمند جهان است که سرعت صوت را محاسبه کرده‌است. او در زمینه ریاضیات ، اخترشناسی و نورشناسی فعالیت داشته است. ازجمله تحقيقات جالب او، تحقيق درباب نور و انكسارآن و زاويه تابش و بازتابش نوراست. ابن هيثم اولين كسي است كه دوربين جعبه اي يك سوراخه ساخت؛ ( مدل اوليه دوربين عكاسي ) و با آن به آزمايش نور پرداخت. او همان روش آزمايشي را انجام داد كه بعدها لئوناردو داوينچي نيز آن را به كار برد. يوهانس كپلر در آلمان در اواخر قرن 16 ميلادي، موقعي كه قوانين فيزيكي را كه براساس آن، دوربين گاليله ستاره هاي تا آن زمان ناشناخته را به پيش چشم نزديك كرد، مورد بررسي قرار مي داد، متوجه شد كه كارهاي گاليله و قوانينش در سايه كشفيات حسن بن هيثم انجام گرفته است. كشف مهم تر او در علم نجوم اين بود كه همه كرات سماوي من جمله ثوابت، از خودشان اشعه نوري دارند و فقط كره ماه است كه روشنايي خود را از خورشيد دريافت مي كند. او نظريه دو دانشمند بزرگ اهل اسكندريه يعني اقليدوس و بطلميوس را نقض كرد. این دو معتقد بودند كه شعاع ها از چشم خارج شده، به اجسام برخورد مي كنند و اين سبب ديدن اشيا مي شود. ابن هيثم تشريح كرد كه اين ادعا غلط است و گفت: « شعاعي كه از چشم خارج مي شود سبب ديدن اجسام نمي شود،بلكه جسم مورد ديد است كه شعاعش به چشم مي تابد». اوهمچنین به مباحث فلسفی و طبی نیز می پرداخته است. کتاب مهم وی « المناظر» می باشد که نبوغ و مهارت وی را در زمینه ی ریاضیات اشکار می کند. او در این کتاب مساله ای را حل می کند که امروز به نام او معروف است. فعالیت او در زمینه اخترشناسی سبب کسب شهرت وی گشت. کتاب او در این زمینه به نام «مقاله فی هیئته العالم » است و تنها کتابی است که در قرون وسطی به غرب راه یافت. تاثير اين مسلمان نابغه بر اروپا بسيار عميق است. از او کتاب های زیادی در زمینه ی نورشناسی بر جای مانده است. عدسي محدب ذره بين از اختراعات ابن هيثم است.
فهرست آثار او که از صد متجاوز است به دسيسه ابن ابی اصيبعه در کتاب " طبقات الأطبا" فراهم آمده است. اکثر اين آثار در بارۀ رياضيات وفيزيک نوشته شده است . اما وی به مباحث فلسفی وطبی نيز پرداخته است. در سر تاسر آثار فلسفه او به احاطۀ کامل وی بر نوشته های مئلفان يونانی بخصوص بطليموس که آثارش را ابن الهيثم مطالعه وتحقيق کرده است می توان نام برد. نبوغ رياضی ابن الهيثم در مقاله نجم کتاب ( فی الحناظر) آن جا که مسأله ای را حل می کند که امروز به نام او معروف است به اوج شکوفايی رسيده است.اين مسئله چنين است :" در صفحه دايره ای به مرکز O وبه شعاع Rدو نقطه ثابت Aو B داده می شود. هرگاه دايره را به مثبۀ آينه ای فرض کنيم , بر آن نقطه ای چون M بيابيد که شعاع ثوری که از Aخارج می شود, پس از منعکس شدن در نقطه M , بر Bبگذرد ." راه حل بسيار پيچيده ابن هيثم به يک معادله در جه چهارم منتهی می شود که وی آن را با قطع کردن يک هذ لولی متساوی القطرين ويک دايره حل کرده است.لئونارد وداوینچی به حل اين مسأله علاقه پيدا کرده اما چون مبانی رياضی مستحکم نداشت فقط توانست آن را از راه عملی ( مکانيکی) حل کند. سر انجام هويگنس, که در سال 1696 در گذشت, قشنگ ترين وساده ترين راه حل را نشان داد. وی علت انکسار جدی افزايش قطر ظاهری خورشيد وماه را در نزديکی افق بدرستی توضيح داد. ابن الهيثم مانند ابو علی ابن سينا وبيرونی وابن نفيس معتقد بود که جهت مسير شعاع نور از طرف شيئی به طرف چشم است, نه در جهت عکس آن که اقليدس وبطليموس کثيری انگاشته بودند. در رياضيات , ابن هيثم مسأله ما هانی را به صورتی بديع حل کرد ورسالت های متعدد در بارۀمطالب رياضی نوشت. چنان که گفته شد, ابن هيثم نه تنها در علم رياضی که در دانش فيزيا وهندسه نيز سر أمد اقران خود بود.
وی علت انکسار جدی افزايش قطر ظاهری خورشيد وماه را در نزديکی افق بدرستی توضيح داد. ابن الهيثم مانند ابو علی ابن سينا وبيرونی وابن نفيس معتقد بود که جهت مسير شعاع نور از طرف شيئی به طرف چشم است, نه در جهت عکس آن که اقليدس وبطليموس کثيری انگاشته بودند. در رياضيات , ابن هيثم مسأله ما هانی را به صورتی بديع حل کرد ورسالت های متعدد در بارۀمطالب رياضی نوشت. چنان که گفته شد, ابن هيثم نه تنها در علم رياضی که در دانش فيزيا وهندسه نيز سر آمد اقران خود بود.
وی سرانجام در سال 430 هجری قمری فوت کرد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر